ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ විසින් 2020 මාර්තු 2 වන දින පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට ගත් තීරණය සහ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය ජුනි 20 දින පැවැත්වීමට අදාළව මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව ගත් තීරණය අභියෝගයට ලක් කරමින් ප්‍රතිපත්ති විකල්ප මධ්‍යස්ථානය (සීපීඒ) සහ එහි විධායක අධ්‍යක්ෂ ආචාර්ය පාක්‍යසෝති සරවනමුත්තු විසින් මැයි 06 දින ශ්‍රේෂ්ඨාධීකරණය හමුවේ මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමක් ගොනු කර තිබෙනවා.
මෙම පෙත්සමත් සමග මේ වන විට, ජුනි 20 මැතිවරණය පැවැත්වීමට එරෙහිව ඉදිරිපත්ව ඇති මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම් ගණන 4කි. ඒ අතර මෛත්‍රී ගුණරත්නගේ පුත් චරිත් ගුණරත්න ඉදිරිපත් කළ පෙත්සම, මාධ්‍යවේදී වික්ටර් අයිවන් ඇතුළු පිරිස ඉදිරිපත් කළ පෙත්සම හා සජිත් ප්‍රේමදාසගේ නායකත්වයෙන් යුත් සමගි ජනබලවේගය ඉදිරිපත් කළ පෙත්සම ඇත.
ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථාවේ 70 සහ 33 (2) (ඇ) වගන්තිවලට අනුව පළමු රැස්වීමෙන් වසර හතරහමාරක් ගතවී ඇති අවස්ථාවක, පස් අවුරුදු ධුර කාලය අවසන් වීමට පෙර පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට ජනාධිපතිවරයාට අවසර දී තිබෙන බව පෙත්සම්කරු සඳහන් කරයි. ඒ අනුව 2165/8 දරන ගැසට් පත්‍රය මගින් 2020 මාර්තු 2 වන දින අටවන පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට ජනාධිපතිවරයා මෙම බලය යොදා ගත් බව පවසන පෙත්සම්කරු කියා සිටින්නේ, නවවන පාර්ලිමේන්තුව තෝරා පත් කර ගැනීමේ දිනය ලෙස 2020 අප්‍රේල් 25 දින නියම කර ඇති බවයි.
කොවිඩ්-19 වසංගතයක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කිරීම සහ එය වේගයෙන් ව්‍යාප්ත වීම හේතුවෙන් මැතිවරණ කොමිසම මැතිවරණය කල් දැමීමට තීරණය කළ බව පවසන පෙත්සම්කරු කියා සිටින්නේ ඉන්පසු 2020 අපේ‍්‍රල් 20 වන දින කොමිෂන් සභාව විසින් 2172/3 දරන අතිවිශේෂ ගැසට් පත්‍රය මගින් 2020 ජුනි 20 දිනට මහමැතිවරණය පැවැත්වීමට දින නියම කර ඇති බවයි.
අටවන පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හරින ලද ගැසට් පත්‍රය 2020 මැයි 14 වන දින නවවන පාර්ලිමේන්තුවේ පළමු රැස්වීම සඳහා දිනය නියම කරන ලදී. පෙත්සම්කරුවන් ප්‍රකාශ කර ඇත්තේ එම ගැසට් පත්‍රය තවමත් පවතින අතර නවවන පාර්ලිමේන්තුව තේරී පත්වීමේ නව දිනයක් බවයි. 2020 ජුනි 2 න් ඔබ්බට සවි කළ නොහැක.
පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරි ආකාරය නොසලකා ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථාවේ 70 (5) වගන්තිය මගින් නව පාර්ලිමේන්තුවක් රැස්විය යුතු අනිවාර්ය කාල සීමාවක් සපයන බවත් ඒ අනුව විසුරුවා හරින දින සිට මාස තුනක් ඉකුත් වීමට පෙර නව පාර්ලිමේන්තුව රැස්විය යුතු බවටත් පෙත්සම්කරුවන් තර්ක කරයි.
පෙත්සම්කරුවන් වැඩිදුරටත් පවසන්නේ 2020 මාර්තු 2 වන දින විසුරුවා හැරීමට අවසර ලැබුනේ නම්, 2020 ජුනි 2 වන විට නව පාර්ලිමේන්තුව පළමු වරට රැස්වීමට අවශ්‍ය වනු ඇති බවයි. මේ අනුව, 2020 ජුනි 20 වන දින මැතිවරණය පැවැත්වීමට ගත් තීරණය ව්‍යවස්ථා විරෝධී බවත් ඔවුන්ගේ මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කිරීමක් බවත් ප්‍රකාශ කර සිටී.
- ජුනි 20 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය පැවැත්වීමට එරෙහිව ගොනු මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම හා එහි පසුබිම
- ජුනි 20 මැතිවරණ දිනයට එරෙහිව වික්ටර් අයිවන් ඇතුළු පිරිසකගෙනුත් මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමක්
- මැතිවරණය පැවැත්වීමට එරෙහිව සජිත්ගේ සමගි ජනබලවේගයෙනුත් මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමක්
කොවිඩ් -19 අර්බුදය හමුවේ නිදහස් හා සාධාරණ මැතිවරණයක් පැවැත්විය නොහැකි බව පෙත්සම්කරුවන් නිරීක්ෂණය කරන බව කියා සිටී. ඒ අනුව නිදහස් හා සාධාරණ මැතිවරණයක් සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වන මැතිවරණ ප්‍රචාරක කටයුතුවලට සහ ඡන්ද දායකයින්ගේ ඡන්ද විමසීමට, සෞඛ්‍ය අවදානමක් තිබීම බරපතල ලෙස බාධාවක් වනු ඇති බව පෙත්සම්කරුවන් පෙන්වා දෙයි. තවද, මැතිවරණ සමයේදී මැතිවරණ නිලධාරීන්ට සහ ඡන්ද දායකයින්ට සමාජ දුරස්ථභාවය පවත්වා ගැනීම දුෂ්කර වන බව පවසන පෙත්සම්කරුවන් කියා සිටින්නේ මැතිවරණය සඳහා සූදානම් වන කාල සීමාව තුළ පවා වෛරසය පැතිරීමේ අවදානම වැඩි කරන බවයි. එම නිසා ජුනි 20 න් ඔබ්බට තවදුරටත් මැතිවරණය කල් දැමීමේ සම්භාවිතාවක් ඇති බව ඔවුන් කියා සිටී.
මාස තුනකට වැඩි කාලයක් ක්‍රියාකාරී පාර්ලිමේන්තුවක් නොමැතිකම ජනතාවගේ ස්වෛරීභාවයට හානි කරන අතර නීතියේ ආධිපත්‍යයට බාධාවක් බව පෙත්සම්කරුවන් කියා සිටී.
එබැවින් මෙම සියලු තත්වයන් සැලකිල්ලට ගනිමින්, ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථාවේ 12 (1) සහ 14 (1) (අ) වගන්ති යටතේ ඔවුන්ගේ මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය වී ඇති බවට තීන්දු කරන ලෙස පෙත්සම්කරුවන් ශ්‍රේෂ්ඨාධීකරණයෙන් අයැද සිටී.
