මෙම ලිපි පෙළෙහි 1 කොටස සහ 2 කොටස මගින්, COVID-19 වසංගතය පැතිරීම, සූදානම (සෞඛ්ය යටිතල පහසුකම් අනුව) සහ දකුණු ආසියාවේ ප්රධාන රටවල් හතරේ රජයන් වසංගතයේදී මහජන සෞඛ්ය පිළිබඳ දක්වන ප්රතිචාර පිළිබඳව අපි සාකච්ඡා කර ඇත්තෙමු. (the wire) වෙබ් අඩවියේ පළ වූ මෙම අවසාන කොටසේ දී ඒ ඒ රජයේ ආර්ථික ප්රතිපත්ති සහ මෙම රටවල් හතරේ වසංගතයට ප්රතිචාරය සකස් කරන දේශපාලනය පිළිබඳව සාකච්ඡා කරමු.
කෝවිඩ්-19 වසංගතය පැතිර යාමේදී ආර්ථික වශයෙන් කරුණු දෙකක් ඔස්සේ ප්රතිචාර දැක්වීම සිදු කළ යුතුය. ඉන් පළමුවැන්න නම්, යටිතල පහසුකම් ගොඩනැගීම සඳහා සෞඛ්ය ආරක්ෂණ වියදම් (රෝහල්, රෝහල් ඇඳන්, නිරෝධායන පහසුකම් වැනි), උපකරණ මිලදී ගැනීම (ICU උපකරණ, ශ්වසන ආධාරක යන්ත්ර (Ventilators) වැනි) සහ වසංගතය සමඟ කටයුතු කිරීමට කාර්ය මණ්ඩලය සූදානම් කිරීමයි. අනෙක් කරුණ නම් COVID-19 වෛරසය පැතිරීම මන්දගාමී කිරීම සඳහා අනුගමනය කරන භෞතික දුරස්ථ ප්රතිපත්තිවලිිිින් සිදුවන ආර්ථික බලපෑම් අවම කිරීම සඳහා සිදු කරණ වියදම්ය.
මාධ්ය වාර්තාවන් හා ජාත්යන්තර මූල්ය අරමුදලේ COVID-19 ප්රතිපත්ති ලුහුබැඳීමේ දත්ත භාවිතා කරමින් දකුණු ආසියාවේ මෙම රටවල් හතර තුළ අනුගමනය කළ ආර්ථික ක්රියාමාර්ග පිළිබඳ සාරාංශ වාර්තාවක් මෙසේ ඉදිරිපත් කළ හැක.
බංග්ලාදේශය
සෞඛ්ය ආරක්ෂණ පැත්තෙන් බංග්ලාදේශය මෙතෙක් විශාල සම්පත් ප්රමාණයක් කැප කර නැත. මාර්තු 11 වන දින මුදල් අමාත්යාංශය විසින් සෞඛ්ය සේවා වියදම් පුළුල් කිරීම සඳහා සෞඛ්ය සේවා අංශයට ඩොලර් මිලියන 29 ක් (දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 0.008%) වෙන් කර ඇත. මෙය නව අයවැය ප්රතිපාදන නොව, පවත්නා වියදම් නැවත සකස් කිරීම පමණක් බව සැලකිල්ලට ගත යුතුය.
එමෙන්ම, මාර්තු 31 වන දින කර්මාන්ත අපනයනය සංවර්ධනය සඳහා ටකා බිලියන 50 ක සැලැස්මක් රජය විසින් ප්රකාශයට පත් කරන ලදී. රජය දැනට පවත්නා සහනාධාර වැඩසටහන් පුළුල් කර ඇති අතර, උදාහරණයක් ලෙස දුප්පතුන්ට ආහාර සහනාධාර ලබා දීම පෙන්වා දිය හැක. අපේ්රල් 15 වන දින අග්රාමාත්ය හසීනා විසින් අමතර ක්රියාමාර්ග ප්රකාශයට පත් කළේය. ඒ යටතේ, නිවාස නොමැති අයට ආධාර කිරීම සඳහා ටකා බිලියන 21.3 ක්, වසංගතය හේතුවෙන් රැකියා අහිමිවූවන් සඳහා ටකා බිලියන 7.6 ක්, රජයේ සේවකයින් සඳහා සෞඛ්ය රක්ෂණ ක්රමයක් සඳහා ටකා බිලියන 7.5 ක්. , සහ රජයේ වෛද්යවරුන්ට ප්රසාද දීමනා සඳහා ටකා බිලියනයක පැකේජයක් ලබා දෙන ලදී. මෙම සමස්ත පැකේජය ටකා බිලියන 87.4 ක් වන අතර එය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 0.34% ක් පමණ වටී (2018-19 දී).
ඉන්දියාව
සෞඛ්ය ආරක්ෂණ පැත්තෙන් ඉන්දියාව ද තම වියදම් පුුුුුළුල් කර නැත. සෞඛ්ය ආරක්ෂණ යටිතල පහසුකම් ගොඩනැගීම සඳහා මධ්යම රජය විසින් අපේ්රල් 9 වන දින ප්රාන්ත සහ ස්වාධීන ප්රදේශ සඳහා රුපියල් බිලියන 150 ක (දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 0.1%) පැකේජයක් අනුමත කරන ලදී. අග්රාමාත්ය මෝදි විසින් PM-CARES නමින් COVID-19 සමඟ සටන් කිරීම සඳහා අරමුදලක් ද පිහිටුවා ඇති අතර රට පුරා සහ ලොව පුරා පරිත්යාග සඳහා ආරාධනා කර ඇත. මෙම අරමුදලෙන් රුපියල් කෝටි 2000 ක් (දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 0.01%) ශ්වසන ආධාරක යන්ත්ර (ventilators) මිලදී ගැනීම සඳහා වෙන් කර ඇති අතර, විචාරකයින් පෙන්වා දෙන්නේ එහි මෙහෙයුම්වල විනිවිදභාවයක් නොමැති බවයි.
ආර්ථික සහනාධාර පැකේජ දෙකක් ඉන්දීය රජය විසින් ප්රකාශයට පත් කර ඇත. ඉන් පළමු පැකේජය මාර්තු 26 වන දින ප්රකාශයට පත් කරන ලද අතර දෙවන පැකේජයේ තොරතුරු මැයි 13 සිට මැයි 17 දක්වා කාලය තුළ ලබා දෙන ලදී.
මෙම පළමු ආර්ථීක උත්තේජක පැකේජයේ ප්රධාන අංගයන් වන්නේ ආහාර හා ඉවුම් පිහුම් සඳහා ගෑස් සහනාධාරය, අඩු ආදායම්ලාභී නිවැසියන්ට මුදල් සහනාධාරය, සෞඛ්ය සේවා අංශයේ සේවකයින් සඳහා රක්ෂණ ආවරණය, ක්ෂුද්ර, කුඩා හා මධ්ය පරිමාණ ව්යවසායන් සඳහා ණය ආධාර (MSME), සහ අඩු වැටුප් සහිත කම්කරුවන්ට ලබා දුන් වැටුප් සහනාධාරයයි. සමස්ත පැකේජය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 1.1% ක් පමණ වේ. ඊට අමතරව, විවිධ ප්රාන්ත රජයන් තමන්ගේම ක්රියාමාර්ග ප්රකාශයට පත් කර ඇති අතර, එය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 0.2% ක් පමණ වේ. වසංගතයට අදාළ ආර්ථික අර්බුදය සමඟ කටයුතු කිරීම සඳහා ඉන්දියාවේ සමස්ත පැකේජය ෆෙඩරල් සහ ප්රාන්ත මට්ටමේ ප්රතිචාර සාරාංශගත කළ විට, දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 1.3% ක පමණ මූල්යමය ආධාරයක් වේ.
දෙවන ආර්ථික උත්තේජක පැකේජය මැයි 12 වන දින අග්රාමාත්යවරයා විසින් ප්රකාශයට පත් කරන ලද අතර ඉදිරි දින පහ තුළ මුදල් ඇමතිවරයා විසින් අපේක්ෂා කළ මට්ටමට වඩා එය ආර්ථිකයේ ඉතා සුළු ඉල්ලුමක් ඇති කළේය. මැයි 12 වන දින අග්රාමාත්යවරයා එය නිවේදනය කළ අවස්ථාවේදී අපේක්ෂාවන් ඉහළ නංවා සිටියේ එය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 10% ඉක්ම වූ සංඛ්යාවක් බැවිනි. නමුත්, ඉන්දියාවේ COVID-19 රාජ්ය මූල්ය උත්තේජනය පිළිබඳ අපේ තක්සේරුව දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 1.3% ක් පමණක් වීම ඔබ පුදුමයට පත් කළ හැකිය.
අගමැතිගේ නිවේදනයේ අඩංගු අගය අතර වෙනස, එනම් දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 10% සහ අපගේ ඇස්තමේන්තුව පැමිණෙන්නේ ප්රභව තුනකිනි. ඔහුගේ නිවේදනයට රාජ්ය මූල්ය ප්රතිපත්තියේ කොටසක් නොවන සංචිත බැංකුවේ ද්රවශීලතා එන්නත් ඇතුළත් විය. මෙම පැකේජ දෙකම දැනටමත් අයවැයගත වියදම් ලෙස වියදම් වලට එක් කර ඇති අතර එය දැනට පවතින අයවැය ප්රතිපාදන නැවත නම් කිරීමකි. අවසාන වශයෙන්, වඩාත්ම වැදගත් දෙය නම්, දෙවන පැකේජයේ බොහෝ වියදම් අයිතමයන් සම්බන්ධ වන්නේ සාමාන්ය ආර්ථික ක්රියාකාරිත්වයට පමණි. ඒවා කෙටිකාලීනව සමස්ත ඉල්ලුමට ඉතා අල්ප බලපෑමක් ඇති කරනු ඇත. පැකේජ දෙකේ මෙම අංගයන් සැලකිල්ලට ගත් පසු, මේ වන විට අදාළ වන සැබෑ මූල්ය උත්තේජනය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 1.3% ක් පමණි. එමෙන්ම, සංක්රමණික සේවකයින්ගේ තත්වය නරක අතට හැරෙමින් පවතින බවට සාක්ෂි තිබියදීත්, ඔවුන්ට ක්ෂණික සහනයක් ලබා දීමට මෙම පැකේජයේ කිසිදු ක්රියාමාර්ගයක් නොමැති බව කැපී පෙනේ.
පාකිස්තානය
පාකිස්තානයේ සෞඛ්ය පැත්තෙන් වියදම ඉන්දියාවට වඩා තරමක් අඩුය. වසංගතය සමඟ කටයුතු කිරීම සඳහා උපකරණ මිලදී ගැනීම සඳහා PKR බිලියන 25 ක් (දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 0.07%) වෙන් කර ඇත. මීට අමතරව, හදිසි සෞඛ්ය උපකරණ සඳහා ආනයන බදු ඉවත් කර ඇත. එහෙත්, මෙම අවසාන පියවරේ රාජ්ය මූල්ය පිරිවැය තවමත් පැහැදිලි නැත.
අර්බුදයේ ආර්ථික පැත්තෙන් පාකිස්තානයේ වියදම රටවල් හතර අතර විශාලතම වේ. මාර්තු 24 වන දින ට්රිලියන 1.2 ක් වටිනා සහන පැකේජයක් පාකිස්තානු රජය විසින් ප්රකාශයට පත් කරන ලදී. 2018-19 දී පාකිස්තානයේ නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ට්රිලියන 35.95 ක් වූ බැවින්, එම පැකේජය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 3.34% ක් පමණ වේ. මෙම පැකේජයේ ප්රධාන අංග වනුයේ දෛනික වැටුප් උපයන්නන්ට මූල්ය ආධාර සැපයීම, අඩු ආදායම්ලාභී පවුල් සඳහා මුදල් ආධාර, තිරිඟු ප්රසම්පාදනය වේගවත් කිරීම, ඉන්ධන මිල ගණන් සහන, සෞඛ්ය හා ආහාර සැපයුම් සඳහා සහාය සහ කුඩා හා මධ්ය පරිමාණ ව්යවසායන් සඳහා මූල්ය ආධාර ය.
ශ්රී ලංකාව
අර්බුදයේ සෞඛ්ය සේවා පැත්තෙන් වන වියදම ඉන්දියාව හා පාකිස්තානය සමඟ ශ්රී ලංකාව ද සැසඳිය හැකිය. ජනතාවගේ යහපත් ජීවන තත්වය පවත්වා ගැනීමට සහ වෙනත් අවශ්ය ක්රියාමාර්ග සඳහා ශ්රී ලංකා රජය විසින් දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 0.1% ක් වෙන් කර ඇත. එමෙන්ම, රජය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 0.01% ක් සාර්ක් කෝවිඩ් -19 හදිසි අරමුදලට පරිත්යාග කර ඇත. ඉන්දියාවේ මෙන්ම ජනාධිපතිවරයා ද නිරෝධායනය, ආරථික පීඩනය අවම කිරීම සහ සමාජ සුභසාධනය සඳහා විශේෂ අරමුදලක් පිහිටුවා ඇති අතර ඒ සඳහා බදු රහිත පරිත්යාග සඳහා ආරාධනා කර ඇත.
ආර්ථික පැත්තෙන් වියදම් සාපේක්ෂව අඩුය. දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 0.1% ක් වටිනා මුදල් දිළිඳු හා අවදානමට ලක්විය හැකි ජනගහන කණ්ඩායම් වෙත ආධාර ලබා දීම සිදු කර ඇත. ඊට අමතරව, රජය වෙනත් ආධාරක පියවරයන් අනුගමනය කර ඇත. උදාහරණ ලෙස, බදු ගෙවීමේ කාලසීමාව දීර්ඝ කිරීම, අත්යවශ්ය ආහාර ද්රව්ය සඳහා මිල පාලනය, අඩු ආදායම්ලාභී පාරිභෝගිකයින්ට සහන ණය සහ ආහාර දීමනා ලබා දී ඇත.
නිගමනය
වසංගතයේ සෞඛ්යයට අදාළ අංශ සමඟ සෘජුව කටයුතු කිරීම සඳහා රටවල් හතරම සාපේක්ෂව කුඩා අරමුදල් ප්රමාණයක් වෙන් කර ඇත. දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 0.01% ක් වන බංග්ලාදේශය මෙම ගණනය සඳහා අඩුම වියදම දරයි. අනෙක් රටවල් තුන ඔවුන්ගේ ආර්ථික ප්රමාණයට සාපේක්ෂව සමාන අරමුදල් ප්රමාණයක් වෙන් කර ඇත. වසංගතයේ ආර්ථික බිඳවැටීම සමඟ කටයුතු කිරීම සඳහා පාකිස්ථානය විසින් දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 0.1% ක් පමණ වන වියදම විශාලතම අගය වේ. එමෙන්ම,දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 3.34% ලෙස ශ්රී ලංකාව මේ දක්වා අඩුම මුදල කැප කර ඇත. බංග්ලාදේශය හා ඉන්දියාව පිළිවෙලින් දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 0.34% සහ 1.3% ක් ලෙස වියදම් කර ඇත.
ජනගහනයේ ප්රමාණය සැලකිල්ලට ගනිමින්
COVID-19 වසංගතයට රටවල් හතරේ ප්රතිචාරය පිළිබඳ අපගේ සමස්ත තක්සේරුව ඉදිරිපත් කිරීමට පෙර, අපට එක් ප්රශ්නයක් සාකච්ඡා කිරීමට අවශ්යය. එනම්, වසංගතය පැතිරීම පිළිබඳව පළමු කොටසේදී අප ඉදිරිපත් කර තිබුණේ රෝගීන් වාර්තා වූ ප්රමාණය පමණි. ජනගහනයේ ප්රමාණය අනුව රටවල් බෙහෙවින් වෙනස් බැවින් ජනගහණය සැලකිල්ලට ගනිමින් වසංගතයේ ව්යාප්තිය හා බලපෑම පිළිබඳ වඩාත් සවිස්තරාත්මක චිත්රයක් පහත පරිදි දැක්විය හැක.

පළමු සහ දෙවන රූපවලින් රටවල් හතරේ ජනගහණ ප්රමාණයන් සැලකිල්ලට ගැනීමෙන් පසුව වසංගතය පැතිරීමේ ප්රධාන කරුණු සහ එහි බලපෑම් සාරාංශ කරයි. පළමු රූපයෙන්, ජනගහනය මිලියනයකට මුළු COVID-19 රෝගීන් ගණන ද, දෙවැනි රූපයෙන්, ජනගහනය මිලියනයකට මුළු COVID-19 මරණ ගණන පෙන්වා ඇත.

පළමු රූප සටහනෙන් පෙනෙන්නේ, වසංගත චක්රයේ සමාන ස්ථානවල ජනගහනය මිලියනයකට සාපේක්ෂව, බංග්ලාදේශය තත්ත්වය නරකම වන අතර, පසුව පිළිවෙලින් පකිස්ථානය, ශ්රී ලංකාව සහ ඉන්දියාව පසුවෙයි. වක්රයේ බෑවුම ශ්රී ලංකාවට අවම මට්ටමක පවතින අතර එය පෙන්නුම් කරන්නේ රෝගීන්ගේ මන්දගාමී වර්ධනයයි. අනෙක් අතට, බංග්ලාදේශය, ඉන්දියාව සහ පාකිස්තානය වඩා ඉහළ බෑවුම් ඇති බව පෙනේ.
වසංගත චක්රයේ සමාන ස්ථානවල ජනගහනය මිලියනයකට සිදුවන මුළු මරණ දෙසට හැරෙමින්, දෙවන රූපයෙන් පෙනෙන්නේ බංග්ලාදේශය නැවතත් නරකම ක්රියාකරුවා බවයි. එමෙන්ම, පාකිස්තානය සහ ඉන්දියාව ද බංග්ලාදේශයෙන් පසුව වැඩි මරණ ගණනක් වාර්තා කරයි. වසංගතයේ 40 වන දින සිට මේ දක්වා ශ්රී ලංකාව වඩාත්ම දක්ෂතා දක්වන්නෙකි. එනම් සෑම රටකම 40 වන දිනයේ දී සමස්ත ආසාදිතයින් ගණන 50 ඉක්මවා ඇති හෙයින් ය.
සාපේක්ෂ කාර්ය සාධන වාර්තාව
මෙම දකුණු ආසියානු රටවල් හතර පිළිබඳ අධ්යයනය මත පදනම්ව, අපගේ සමස්ත තක්සේරුව නම්, ශ්රී ලංකාව මේ වන විට හොඳම දක්ෂතා දක්වන තැනැත්තා බවයි. අනෙක් රටවල් තුන ශ්රේණිගත කිරීම වඩා දුෂ්කර ය. අප දළ ආසාදිතයින් ගණනය කිරීම් සහ මරණ අනුපාත භාවිතා කරන්නේ නම් (තහවුරු කළ රෝගීන් 100 කට මරණ), එවිට ඉන්දියාව නරකම කාර්ය සාධනය වාර්තා කරයි; අපි ජනගහනය මිලියනයකට සිද්ධි ගණනය කිරීම් සහ මරණ භාවිතා කරන්නේ නම්, බංග්ලාදේශය නරකම කාර්ය සාධනය කරයි. අවස්ථා දෙකේ දී ම පාකිස්තානය එම රටවල් අතරට වැටේ.
යටිතල පහසුකම් අතින් වඩාත්ම සූදානම් වී සිටියේ ශ්රී ලංකාවයි. එමෙන්ම, වසංගතය මුල් අවධියේදී පාලනය කිරීමට පියවර ගැනීමේ දී ශ්රී ලංකාව වඩාත් ක්රියාශීලී විය. රජයේ ඉක්මනින් හා ඵලදායී මහජන සෞඛ්ය මැදිහත්වීම් වසංගතයට ආදර්ශවත් ලෙස පාලනය කිරීමට සමත් වී තිබේ. මෙය ඉස්මතු කර දැක්විය හැකි එක් ක්රමයක් නම්, සාපේක්ෂව වයස්ගත ජනගහනයක් තිබියදීත් (ශ්රී ලංකාවේ ජනගහනයෙන් 10% ක්) ශ්රී ලංකාවේ අවම COVID-19 මරණ අනුපාතය, මුළු රෝගීන්ගෙන් 1% ක් (සහ ජනගහනය මිලියනයකට 0.42 ක්) වන බව සැලකිල්ලට ගැනීමයි. වයස අවුරුදු 65 ට වැඩි අය, අනුරූප අනුපාතය අනෙක් රටවල් තුනෙහි 4-5% ක් පමණි.
යටිතල පහසුකම් සම්බන්ධයෙන් වසංගතය සමඟ කටයුතු කිරීමට බංග්ලාදේශය අවම වශයෙන් සූදානමක් පැවතිණ. රජය මුලදී මැදිහත් වූ නමුත් පරීක්ෂණ සම්බන්ධයෙන් එහි ප්රතිචාරය සහ උත්තේජක පැකේජය දුප්පත් ය. ජනගහනයේ ප්රමාණය අනුව වාර්තා වූ සිද්ධි ගණනය කිරීම් සහ මරණ අනුපාත දත්ත භාවිතා කරමින්, අප අධ්යයනය කළ දකුණු ආසියානු රටවල් හතර අතර නරකම ක්රියාකාරිත්වය බංග්ලාදේශයට ඇත. පැහැදිලි කිරීම්වලින් නිසැකවම එය රටවල් හතරේ දුර්වලම රට බව කිව යුතුය.
බංග්ලාදේශය සහ ශ්රී ලංකාව පිළිබඳ පොදු දෙයක් නම් ඔවුන්ගේ ආර්ථික උත්තේජක පැකේජවල ප්රමාණයට සමාන වේ. සාපේක්ෂව කුඩා උත්තේජක පැකේජය, විශේෂයෙන් ශ්රී ලංකාවේ, පශ්චාත් වසංගත ආර්ථික ප්රකෘතියට බාධාවක් විය හැකිය.
ඉන්දියාවේ සහ පාකිස්තානයේ ක්රියාකාරිත්වය ශ්රී ලංකාව සහ බංග්ලාදේශය අතර වේ. අපි වාර්තා වූ ආසාදිතයින් ගණනය කිරීම් සහ මරණ අනුපාත දත්ත භාවිතා කරන්නේ නම්, ඉන්දියාව නරකම කාර්ය සාධනය වාර්තා කරන අතර පකිස්ථානය සාපේක්ෂව වඩා හොඳය. නමුත් අපි ජනගහනය මිලියනයකට වාර්තා වූ ආසාදිතයින් සහ මරණ භාවිතා කරන්නේ නම්, ඉන්දියාව පාකිස්තානයට (සහ බංග්ලාදේශයට) වඩා හොඳින් ක්රියා කරයි. ආර්ථික වශයෙන් ගත් කල, පාකිස්තානය පැහැදිලිවම ඉන්දියාව ඇතුළු අනෙක් රටවල් තුන අභිබවා යයි. COVID-19 උත්තේජක පැකේජයේ ප්රමාණය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 3.4% ක් වන පාකිස්තානයේ විශාලතම වන අතර එය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 1.3% ක් වන ඉන්දියාවේ ආර්ථික උත්තේජනයට වඩා සැලකිය යුතු තරම් විශාලය.
දේශපාලනය වසංගත ප්රතිචාරය හැඩගස්වයි
අර්බුදයේ දේශපාලන මානය දෙස නොබලන්නේ නම් වසංගතය පිළිබඳ අධ්යයනයක් අසම්පූර්ණ වනු ඇත. මෙම රටවල් හතරම, වසංගතයට රාජ්යයේ ප්රතිචාරය හැඩගස්වා ඇත්තේ දිගු කාලීනව සහ පවතින දේශපාලන දෝෂයන් මගිනි.
බංග්ලාදේශයේ සහ පාකිස්තානයේ දී, ආධිපත්යය දරන ආගම සමඟ රාජ්යයේ සම්බන්ධතාවය, අවශ්ය භෞතික දුරස්ථ ක්රියාමාර්ග ක්රියාත්මක කිරීමට ඇති හැකියාව කෙරෙහි බලපා ඇත. වසංගතයට හොඳම මහජන සෞඛ්ය ප්රතිචාරය පෙන්වා ඇත්තේ ශ්රී ලංකාවයි. ශ්රී ලංකාවේ “සිවිල් සමාජ ක්රියාකාරීන්” සමාජයේ විශාල වශයෙන් ගොඩනැගෙන “මිලිටරි භූමිකාව” ගැන කනස්සල්ලට පත්ව සිටිති.
ඉන්දියාවේ වසංගතයට දක්වන ප්රතිචාරය මගින් පාලක පක්ෂයේ සහ රාජ්යයේ දළ වශයෙන් කම්කරු පන්තියේ දිශානතිය ඉස්මතු කර තිබේ. (එය අගුලු දැමීමෙන් පසු සංක්රමණික හා අවිධිමත් අංශයේ කම්කරුවන්ගේ ගැටලු සමඟ වඩාත් දැඩි ලෙස කටයුතු කර ඇත). සැලසුම් රහිතව අගුලු දැමීමේ නිවේදනය සංක්රමණික සේවකයින්ට දැඩි දුෂ්කරතා ඇති කර ඇති අතර, ඔවුන්ට කිසිදු ආදායම් මාර්ගයක් හෝ නිවෙස් කරා ආපසු යාමට ක්රමයක් නොමැත.
ඉන්දියාව විසින් තම විරුද්ධවාදීන් මර්දනය සඳහා වසංගතය යොදා ගනියි. හින්දු ජාතිකවාදී බලවේගයන් විසින් ප්රධාන ධාරාවේ මාධ්යවල සහ පාලක පක්ෂයේ සාමාජිකයන්ගේ ක්රියාකාරී සහයෝගය ඇතිව වසංගතය පැතිර වීමට මුස්ලිම් ජාතිකයන් වගකිව යුතු බවට පවසමින් ඔවුන්ගේ ආර්ථික හා සමාජ වර්ජන සඳහා ප්රසිද්ධියේ අභියෝග කරයි. වසංගතයට ඉන්දියාව දක්වන ප්රතිචාරය නිසැකවම යටපත් කරමින් මුස්ලිම් විරෝධී හා දුප්පත් විරෝධී හින්දූත්වයේ දේශපාලනය ඉහළට පැමිණ ඇත.පොදුවේ ගත් කල, COVID-19 තත්වය රටවල් හතරේම ප්රතිගාමී බලවේගයන්ගේ ග්රහණයක් දක්නට ඇති අතර ප්රජාතන්ත්රවාදය සහ සමාජ සාධාරණත්වය සඳහා නව අභියෝග මතු කර තිබේ.
(දීපන්කර් බාසු මැසචුසෙට්ස් ඇම්හර්ස්ට් විශ්ව විද්යාලයේ ආර්ථික විද්යා අංශයේ සහකාර මහාචාර්යවරයෙකි. ප්රියංකා ශ්රීවස්තව මැසචුසෙට්ස් ඇම්හර්ස්ට් විශ්ව විද්යාලයේ ඉතිහාස අධ්යයනාංශයේ සහකාර මහාචාර්යවරියකි.)
පළමු කොටස් දෙක පහළින්
- කලාපය තුල කොරෝනා මර්දනයේ දී ශ්රී ලංකාව සාර්ථකයි, ඉන්දියාව අසාර්ථකයි, ඉන්දියානු පර්යේෂණාත්මක විග්රහය (පළමු කොටස)
- කොරෝනා මර්දනයේ දී දකුණු ආසියාතික රජයන් ගත් ක්රියාමාර්ග පිළිබඳ විග්රහය, ශ්රී ලංකාව නැවතත් සාර්ථකයි, (දෙවන කොටස)

